پای پرانتزی چیست؟
زانو و پای پرانتزی وضعیتی است که در آن یک یا هر دو پا در ناحیه زانو به سمت بیرون خم می‌شود و باعث ایجاد فضای بازتر از حد معمول بین زانوها و ساق پاها می‌شود. هنگامی که فرد مبتلا به زانوی پرانتزی، در حالتی که پاها در کنار هم جفت هستند، می‌ایستد؛ زانوها از هم فاصله دارند و پاها مانند یک کمان به نظر می‌رسند. این وضعیت هنگام راه رفتن راحت‌تر قابل تشخیص است.
نوزادان معمولاً با زانوهای پرانتزی به دنیا می‌آیند. در بدو تولد، کف پای نوزاد در حالی که استخوان ساق پا و استخوان ران به سمت بیرون چرخیده است، روبه‌روی هم قرار دارد. همچنین فضایی بین مفاصل زانو وجود دارد. در طول سال‌های اول زندگی، مفاصل زانو به تدریج به هم نزدیک‌تر می‌شوند. استخوان ران به سمت داخل و پایین (به سمت زانو) متمایل و استخوان ساق پا صاف می‌شود و کف پا به سمت پایین می‌چرخد. زمانی که کوکان شروع به راه رفتن می‌کنند، استخوان‌های پا سفت و صاف شده‌اند تا راه رفتن را امکان‌پذیر کنند.
علت پای پرانتزی چیست؟
- بیماری راشیتیسم که ناشی از کمبود کلسیم یا ویتامین D است. کمبود این مواد مغذی مهم، استخوان‌ها را نرم و ضعیف می‌کند و باعث خم شدن پاها می‌شود.
- شکستگی‌هایی که به درستی بهبود نیافته‌اند.
- در بزرگسالان، آرتروز می‌تواند هم نتیجه و هم علت زانوی پرانتزی باشد. اگر غضروف داخل مفصل زانو فرسوده شود، باعث خم شدن زانو به سمت بیرون می‌شود. علاوه بر این، زانوی پرانتزی در طولانی مدت می‌تواند منجر به آسیب به زانوها شود.
- سایر بیماری‌های استخوانی مانند عفونت و تومور استخوانی، آکندروپلازی و بیماری بلانت.
- چاقی و اضافه وزن.
- ژنتیک و ساختار اولیه استخوانی که فرد را مستعد به پای پرانتزی می‌کند.
علائم پای پرانتزی چیست؟
- فاصله بین زانوها و همچنین ساق پا در حالتی که پاها در کنار هم جفت هستند از حالت طبیعی بیشتر است؛ این وضعیت هنگام راه رفتن راحت‌تر قابل تشخیص است.
- درد در قسمت داخلی زانو و مچ پا در بزرگسالان
- با گذشت زمان، پای پرانتزی درمان نشده باعث درد مفاصل به ویژه هنگام راه رفتن و آسیب و ساییدگی غضروف زانو که آرتروز زانو را به همراه دارد، می‌شود.
- بسیاری از افرادی که پای پرانتزی دارند دچار چرخش نادرست استخوان درشت‌نی نیز هستند و در نتیجه کف پاها در مقایسه با زانوها به سمت داخل یا خارج می‌چرخند.
زانوی پرانتزی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک می‌تواند با معاینه پاها و مشاهده‌ی راه رفتن، تشخیص اولیه را بدهد. همچنین برای بررسی بهتر ساختار استخوانی، از عکس رادیوگرافی استفاده می‌شود.
در کوکان برای بررسی سطح ویتامین D جهت تشخیص بیماری راشیتیسم از آزمایش خون نیز استفاده می‌شود.
آیا پای پرانتزی در بزرگسالان بدون جراحی قابل درمان است؟
پای پرانتزی و تغییر شکل در اطراف زانو یک انحراف ساختاری از تراز طبیعی استخوان است. ورزش، کشش، فیزیوتراپی و ویتامین‌ها، عضلات و استخوان‌ها را قوی‌تر می‌کنند و می‌توانند از شدت یافتن بیماری جلوگیری کنند اما شکل استخوان‌ها را تغییر نمی‌دهند. تنها راه برای تغییر شکل پاها، جراحی استئوتومی است.
جراحی پای پرانتزی
رایج‌ترین جراحی برای درمان پای پرانتزی جراحی استئوتومی استخوان درشت‌نی است که فشار وارده بر زانو به علت عدم تراز بودن استخوان را رفع می‌کند. این جراحی به ویژه برای بیماران جوان که مبتلا به آرتروز نیستند، مناسب می‌باشد.
جراحی استئوتومی می‌تواند از تعویض کامل مفصل زانو پیشگیری کند و یا آن را به تاخیر بیندازد.
سه تا هشت ماه پس از جراحی بهبودی صورت می‌گیرد. همچنین نیاز به استفاده از بریس و واکر برای یک الی دو ماه پس از جراحی و فیزیوتراپی برای بازیابی دامنه کامل حرکت و قدرت در پاها است.
در صورت عدم درمان پای پرانتزی و منجر شدن آن به آرتروز زانو، نیاز به تعویض مفصل زانو خواهد بود.
خوشحال می‌شویم پیشنهادات و نظرات خود را با ما و دیگر خوانندگان در میان بگذارید.
