لیزردرمانی یکی از روش‌های با تاثیر بالا در فیزیوتراپی است که برای تسکین دردهای مزمن و حاد و همچنین بهبود مشکلات عضلانی و اسکلتی استفاده میشود. در این روش به وسیله دستگاه لیزر (کم توان یا پرتوان) اشعه‌ای به قسمت مورد نظر وارد میشود. در ادامه به طور کامل در مورد تمام چیزهایی که نیاز است در مورد این روش بدانید صحبت خواهیم کرد. همچنین اگر در انتها سوالی برای شما باقی ماند آن را با ما در میان بگذارید تا ما در اولین فرصت به شما پاسخ بدهیم.
لیزر چگونه کار میکند؟
در ابتدا به طور خلاصه نحوه عملکرد یک لیزر را معرفی می‌کنیم. لیزر دستگاهی است که نور را بصورت پرتو های موازی و باریک تولید می کند. لیزر از نظر ماهیت فرقی با نور معمولی ندارد و تنها از نظر فیزیکی و طول موج با نور های معمولی متفاوت است.
نور معمولی از اشعه ماورای بنفش با کمترین طول موج تا اشعه مادون قرمز با بیشترین طول موج، تشکیل شده است اما لیزر یک نور تک رنگ است که از یک نوع انرژی نورانی با طول موج مشخص تشکیل شده است. دقت و انرژی لیزر چند هزار برابر از نور معمولی، بیشتر است.
خاصیت انتشار نور لیزر نسبت به نور معمولی کمتر است. وقتی از لیزر در دستگاه‌های مخصوص استفاده می شود، لیزر دقیقاً در فاصله چند صد متری نیز، سِیر مستقیم خود را سپری میکند. شعاع دایره تابش نزدیک لیزر با شعاع تابش در چند صد متری لیزر مساوی است. به علت این ویژگی خاص، از لیزر در پزشکی استفاده می شود.
در دستگاه‌های لیزردرمانی از دو نوع تابش پیوسته یا پالسی استفاده میشود.
نور لیزر در بدن ما چه تغییراتی ایجاد می کند؟
- نور لیزر تولید ATP را تحریک می کند.
ATP ملکولی است که انرژی حمل می کند. سلول ها از این انرژی برای ایجاد مواد مغذی و از بین بردن مواد زایه استفاده می‌کنند. این روند منجر به بهبود سریع تر تمام ساختار های بدن مانند عضلات، تاندون ها، رباط ها خواهد شد.
فوتون‌های انرژی نور توسط سلول های آسیب دیده جذب می شوند و در میتوکندری که نیروگاه سلولی است به انرژی بیوشیمیایی تبدیل می شود. انرژی تبدیل شده، تولید پروتئین های جدید مورد نیاز برای ترمیم سلول ، تاندون، عضله، رگ های خونی و اعصاب را تحریک می کند.
- لیزر تشکیل کلاژن را تحریک می کند. کلاژن پروتئینی است که در تمام بدن ما یافت می شود و در ترمیم آسیب بافتی لازم است.
- لیزر درد را کم می کند نور لیزر با تأثیر بر روی سلول های عصبی موجب کاهش درد بافت می شود. لیزر میزان سروتونین و اندورفین را در خون افزایش می دهد. سروتونین یک انتقال دهنده قوی در مغز می باشد. اندورفین ها موجب کاهش درد می شود.
- نور لیزر سیستم لنفاوی را فعال می کند. وقتی بافتی آسیب می بیند عروق لنفاوی پاره می شوند و تورم ایجاد می شود. نور لیزر با ترمیم رگهای پاره شده تورم را کم می کند.
- نور لیزر موجب تشکیل رگ های خونی در بافت آسیب دیده می شود، عروق آسیب دیده ترمیم می شوند و تورم و کبودی بافت کاهش می یابد.
انواع لیزر در فیزیوتراپی (لیزر کم توان و لیزر پرتوان)
- لیزر کم توان Low level laser : قدرت کمتر از 500میلی‌وات
- لیزر پرتوان High power laser : قدرت بیشتر از 1وات
لیزرکم توان عمق نفوذ کمتر، زمان درمان طولانی تر و چگالی انرژی کمتری نسبت به لیزر پرتوان دارد. در مراحل التهابی اثرات خوبی را با استفاده از لیزر کم توان بدست می آوریم و در مراحل مزمن لیزر پرتوان درمان موثرتری نسبت به کم توان دارد.
لیزر چه کاربردهایی دارد؟
لیزر در علوم گوناگون صنعتی ،فضایی و پزشکی کاربرد وسیع دارد. صنایع جوشکاری ، صنعت طلا و جواهرسازی ، خودروسازی ، حکاکی روی شیشه و چوب و چرم نمونه هایی هستند که لیزر نقش مهمی در آنها دارد.
لیزر در پزشکی
کاربردهای لیزر در پزشکی در بخش های جراحی، زیبایی پوست، دندانپزشکی، چشم پزشکی، تشخیص بیماری‌ها (تشخیص ضایعات عروقی، پوسیدگی‌های دندانی، آنالیز نمونه‌های خونی، تومور داخل ریه و حتی ناخن و مو از جمله استفاده‌های لیزر در تشخیص بیماری‌ها است.) و فیزیوتراپی است.
لیزردرمانی در فیزیوتراپی
لیزردرمانی در کنار روش‌هایی مانند الکتروتراپی، مگنت تراپی، شاک ویو و … از روش‌های موثری است که در کلینیک‌های فیزیوتراپی برای درمان استفاده میشود. اثرات سودمند و رضایت بخش لیزر در درمان بسیاری از مراجعین فیزیوتراپی موجب محبوبیت و گسترش استفاده از این مدالیتی در فیزیوتراپی شده است.
چرا لیزردرمانی در فیزیوتراپی گسترش پیدا کرده است؟
نور لیزر به بافت نفوذ کرده و انرژی آن به سلولهای بافت آسیب دیده منتقل میشود . اثر این انرژی برای پوست، عضله، رباطها، تاندونها، اعصاب، غضروف و استخوان آسیب دیده مفید است.
در چه مواردی از لیزردرمانی استفاده می‌کنیم؟
- بهبود و التهام زخم
تحقیقات نشان دادند که لیزر موجب بهبود و تغییر شکل بافت اسکار می شود . بنابراین لیزر را می توان برای زیبایی محل اسکار ، در سوختگی ها و زخم های ناشی از جراحی استفاده کرد. زخم های واریس و زخم بستر نیز موارد کاربرد لیزر هستند.
- کاهش درد
از لیزر میتوان برای درمان یا کاهش انواع درد استفاده کرد، مانند دردهای حاد بعد از جراحی، دردهای مزمن مانند نورالژیا، دندان درد، درد زخم های هرپس(زونا) و زخم بستر و دردهای ماشه‌ای عضلانی و بعضی از انواع سردردهای میگرنی
- آسیب های بافت نرم
لیزر در درمان التهاب های بافت نرم مثل صدمات تاندون، پارگی عضلات و عوارض ناشی از استفاده بیش از حد یک عضو مثل تمرینات ورزشی و مسابقات در ورزشکاران حرفه‌ای مؤثر گزارش شده است.
- التهاب مفصل
لیزر در بیماری هایی مانند آرتریت رماتوئید، التهاب مفاصل دست و پا و بسیاری دیگر از بیماری های مفصلی مانندآرتریت پسوریارتیک و آرتروز نتایج مثبتی را نشان داده است. در درمان آرتریت، لیزر موجب کاهش تورم و درد و التهاب شده، دامنه حرکتی مفاصل افزایش می یابد.
لیزر درمانی در شرایت مزمن، در جلسه اول موجب افزایش درد می شود که نگران کننده نیست.
- سندرم تونل کارپ Carpal tunnel syndrome (CTS)
تنگی کانال مچ دست در بیماران مشکلات زیادی را ایجاد میکند. لیزردرمانی با افزایش میزان گردش خون در این ناحیه موجب کاهش علائم بیماری میشود.
- آرنج تنیس بازان و گلف بازان
التهاب اپیکوندیل آرنج در بیماری، عارضه‌ای است که درمان آن مشکل می‌باشد. لیزردرمانی نتایج مثبتی را در درمان این بیماری نشان داده است.
- فیبرومیالژیا
در حال حاضر درمان مؤثری برای این بیماری که عمدتاً زنان به آن مبتلا می‌شوند، وجود ندارند. لیزدرمانی باعث تسکین درد این بیماران شده و کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشد.
- سردرد و میگرن
سردردهایی که در اثر نقاط ماشه ای درد عضلات اطراف گردن و سر ایجاد می کند، با تابش لیزر بر این نقاط دردناک، کاهش می یابد.
- هرپ سیمپلکس یا زونا
در مراحل مختلف این بیماری، لیزردرمانی در کاهش علائم بهبود زخم ها و درد مؤثر است.
- کمردرد، گردن درد
بسیاریاز کمردردها و گردن دردها ناشی از اسپاسم عضلانی و نقاط ماشه ای و تریگر در عضلات اطراف ستون فقرات و کتف و کفل هستند. لیزردرمانی در کاهش این دردها و گرفتگی ها بسیار موثر است.
- التهاب فاسیای کف با
- سینوزیت
- التهاب تاندونهای شانه و آرنج و پا
- فلچ عصب صورتی یا بلز بالزی
- شانه یخ زده
- بعداز جراحی های تعویض مفصل
- و بسیاری از بیماریهای دیگر
در چه مواقعی نباید از لیزر درمانی استفاده کرد؟
در موارد یا مواضعی نباید از لیزردرمانی استفاده کرد:
۱_ چشم ها : پرتوهای لیزر را نباید روی چشم قرار داد و بیمار و فیزیوتراپیست باید از عینک ایمنی مناسب استفاده کنند.
۲_سرطان : اگر بیمار مراجعه کننده به فیزیوتراپی ،مبتلا به سرطان است
از لیزر روی نواحی سرطانی نباید استفاده کرد.
اگر بیمار تحت شیمی درمانی باشد ، می توان از LLLT برای کاهش عوارض جانبی مانند ورم مخاط و تسکین درد استفاده کرد.
۳_بارداری : در زمان بارداری استفاده از لیزر روی ناحیه شکم ممنوع است.
۴_صرع : نور مرئی پالس با فرکانس پایین (<30 هرتز) ممکن است باعث تشنج در بیماران حساس به نور ، صرع شود.
تحقیقات نشان داده که لیزر با توان پایین اثرات مضری روی صرع ندارد.
چه تعداد جلسات و هزینه ای برای یک دوره لیزردرمانی مورد نیاز است؟
هزینه لیزر کم توان و پرتوان بر طبق تعرفه های وزارت بهداشت و بیمه های بیماران محاسبه می‌گردد. کلینیک‌های فیزیوتراپی موظف هستند که تعرفه‌های هر سال را در معرض دید بیماران قرار دهند. همچنین هزینه استفاده از لیزر کم توان و لیزر پرتوان متفاوت است. تعداد جلسات درمان با روش لیزردرمانی می‌تواند از پنج تا 10 جلسه تغییر کند. این تعداد جلسات به نسبت نیاز بیمار و صلاحدید فیزیوتراپیست می‌تواند بیشتر یا کمتر باشد.
