اعضای تشکیل‌دهنده‌ی ستون فقرات چیست؟
ستون فقرات ساختار مرکزی بدن است و از دیسک‌ها، نخاع، اعصاب که مانند کابل‌های الکتریکی در کانال نخاعی کشیده شده‌اند و پیام‌هایی را بین مغز و ماهیچه‌ها منتقل می‌کنند و بیست و چهار مهره که به هم متصل می‌شوند تا کانالی ایجاد کنند که از نخاع محافظت می‌کند؛ تشکیل شده است. پنج مهره از این مهره‌ها ناحیه‌ی کمر را تشکیل می‌دهند.
دیسک کمر چیست؟
دیسک‌ها در حالت عادی مانند بالشتک‌هایی کروی شکل هستند که بین مهره‌ها قرار می‌گیرند و به عنوان ضربه‌گیر عمل می‌کنند و فشارهای وارده بر ستون مهره‌ها را جذب می‌کنند. دیسک‌های بین مهره‌ای هنگام وارد شدن فشار به ستون فقرات پهن می‌شوند و تغییر شکل می‌دهند. خاصیت ارتجاعی دیسک بین مهره‌ای بستگی به کافی بودن مقدار رطوبت موجود در هسته مرکزی و سالم بودن حلقه آن دارد.
دیسک کمر از چند قسمت درست شده است؟
هر دیسک شامل یک هسته نرم و ژله‌مانند است که توسط یک حلقه‌ی انعطاف‌پذیر بیرونی احاطه شده است.
کار دیسک کمر چیست؟
- جذب‌کننده فشارهای وارده بر ستون مهره‌ها
- محافظت از عصب‌های بین مهره‌ها
- آسان‌سازی حرکات در ستون فقرات به سه صورت خم شدن، صاف شدن و چرخش
انواع بیماری دیسک کمر چیست؟
تقریباً 90 درصد افراد بالای 50 سال دچار عارضه بین مهره‌ای هستند، اگرچه ممکن است بدون علامت باشد. دیسک‌های ناحیه کمر بیشتر از سایر دیسک‌های ستون فقرات در معرض آسیب هستند. دردهای ناشی از عارضه‌های دیسکی بسته به محل آن می‌توانند دوره‌ای و یا مزمن باشند. اغلب هنگام نشستن، خم شدن، چرخیدن و یا بلند کردن اجسام درد افزایش می‌یابد.
بیماری دیسک کمر شامل عارضه‌های مختلف مانند فتق یا پارگی دیسک، ساییدگی دیسک، برآمدگی دیسک، نازک شدن دیسک و تشکیل خار استخوان در دیسک است که می‌توانند به هم دیگر منجر شوند و اغلب بر اثر کاهش رطوبت موجود در هسته دیسک به وجود می‌آیند.
فتق دیسک یا پارگی دیسک کمر چگونه اتفاق می‌افتد؟
فتق یا پارگی دیسک زمانی اتفاق می‌افتد که قسمتی از هسته دیسک از حلقه دربرگیرنده‌ی آن خارج و وارد کانال نخاعی می‌شود. کانال نخاعی فضای محدودی دارد که برای عصب نخاعی و دیسک جابجا شده ناکافی است. به همین دلیل دیسک بر روی اعصاب ستون فقرات فشار می‌آورد و اغلب باعث ایجاد درد می‌شود که ممکن است شدید باشد. یک فشار یا آسیب بیش از حد ممکن است باعث فتق و پارگی دیسک شود. با این حال، دیسک به طور طبیعی با افزایش سن تخریب می‌شود و رباط‌هایی که آن را در جای خود نگه می‌دارند شروع به ضعیف شدن می‌کنند.
ساییدگی دیسک کمر چگونه اتفاق می‌افتد؟
ساییدگی دیسک زمانی اتفاق می‌افتد که دیسک‌های بین مهره‌ای شروع به از بین رفتن می‌کنند و رطوبت و خاصیت ارتجاعی دیسک کاهش می‌یابد که منجر به افزایش شکنندگی دیسک می‌شود. شکل دیسک نیز می‌تواند تغییر کند که حرکت غیرطبیعی ستون فقرات را به همراه دارد. تغییر شکل دیسک همچنین می‌تواند باعث برآمدگی آن به سمت کانال نخاعی شود. علت اصلی ساییدگی دیسک، از بین رفتن هسته دیسک (مواد ژل مانند داخلی) که در نتیجه ضعیف شدن پوسته بیرونی دیسک اتفاق می‌افتد، می‌باشد.
علت تشکیل خار استخوان در اطراف دیسک کمر چیست؟
در بعضی موارد ساییدگی دیسک همراه با تشکیل خار استخوان (استخوان زائد) است که معمولا به عنوان بیماری آرتریت که آرتروز نوعی از آن است، شناخته می‌شود. خار استخوان حرکت ستون فقرات را محدود می‌کند. در بیشتر موارد، خارها منشأ کمردرد نیستند، بلکه درعوض علامت رایج یک مشکل عمیق‌تر هستند. با این حال، خارهای استخوانی روی ستون فقرات می‌توانند به اعصابی که سایر قسمت‌های بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند، برخورد کند و باعث ایجاد درد شوند.
برآمدگی و بیرون‌زدگی دیسک کمر چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟
برآمدگی دیسک کمر زمانی اتفاق می‌افتد که دیسک‌ها کم آب می‌شوند و لایه بیرونی دیسک به طور نسبتاً یکنواختی در اطراف محیط آن بیرون می‌زند.
نازک شدن دیسک چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟
با گذشت زمان، دیسک‌های بین مهره‌ای شروع به از دست دادن رطوبت در مراکز پر از ژل خود می‌کنند و پوسته بیرونی محکم دیسک‌ها اغلب ضعیف و شکننده می‌شود و در نتیجه نازک شدن دیسک را به همراه دارد.
علائم دیسک کمر چیست؟
- در بیشتر موارد درد کمر اولین نشانه عارضه دیسکی است.
- آسیب دیسک کمر ممکن است منجر به وارد آمدن فشار بر اعصاب سیاتیک بشود و درد، سوزش، سوزن سوزن شدن و بی‌حسی را به همراه دارد که از باسن به ساق پا انتقال می‌یابد و معمولاً یک طرف (پای چپ یا راست) تحت تأثیر قرار می‌گیرد. این درد اغلب به صورت تیز و شبیه شوک الکتریکی توصیف می‌شود و ممکن است با ایستادن، راه رفتن یا نشستن شدیدتر شود؛ همچنین، صاف کردن پا در سمت آسیب دیده اغلب می تواند درد را بدتر کند.
- از دست دادن کنترل مثانه یا روده که بسیار نادر است و ممکن است نشان‌دهنده مشکل جدی‌تری باشد. این وضعیت به دلیل فشرده شدن ریشه‌های عصبی نخاعی ایجاد می‌شود و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
علل ابتلا به دیسک کمر چیست؟
عوامل زیر می‌تواند احتمال مبتلا شدن به دیسک کمر را افزایش دهد:
- افزایش سن
- ژنتیک
- جابه‌جا کردن بارها به طور نامناسب
- اضافه وزن
- سیگار کشیدن که باعث کاهش اکسیژن‌رسانی به دیسک‌ها می‌شود.
- سبک زندگی بی‌تحرک
- فعالیت‌های تکراری که باعث ایجاد فشار بر ستون فقرات می‌شود.
- رانندگی برای بازه زمانی طولانی
رابطه‌ی میان افزایش سن و احتمال ابتلا به دیسک کمر:
عارضه‌های دیسکی اغلب حاصل افزایش سن هستند. در کودکان و بزرگسالان، دیسک‌ها دارای رطوبت بالایی هستند. با بالا رفتن سن افراد، آب و رطوبت در دیسک‌ها کاهش می‌یابد و دیسک‌ها انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهند و شروع به کوچک شدن می‌کنند و فضای بین مهره‌ها باریک‌تر می‌شود؛ در نتیجه، این روند طبیعی پیری دیسک‌ها را مستعد آسیب می‌کند.
فیزیوتراپی چگونه می‌تواند به بهبود دیسک کمر کمک کند؟
همان طور که متوجه شدیم ستون فقرات ساختار پیچیده‌ای از مهره‌ها، دیسک‌ها، اعصاب، مفاصل، رباط‌ها و عضلات است که مستعد آسیب، آرتریت، فتق و پارگی دیسک، فشرده شدن اعصاب و سایر مشکلات می‌باشد. درد کمر می‌تواند آن‌قدر شدید باشد که زندگی فرد را مختل کند. فیزیوتراپی می‌تواند به کاهش و کنترل درد کمر کمک کند و راهکارهایی برای تقویت ماهیچه‌های کمر و ناحیه ستون فقرات و جلوگیری از آسیب‌های ستون فقرات ارائه دهد. همچنین می‌تواند از خشکی مهره‌ها بکاهد و اعصاب به دام افتاده یا فشرده شده را آرام کند و درد مزمن را تسکین دهد.
آیا دیسک کمر خوب می‌شود؟
در بسیاری از موارد، عارضه‌های دیسکی برای مثال فتق دیسک به طور طبیعی در طول زمان بهبود می‌یابد و قسمتی از هسته ژله‌مانند که وارد کانال نخاعی شده توسط بدن دوباره جذب می‌شود. در حالی که بدن شما در حال بهبود دیسک است راهکارهایی وجود دارد که می‌تواند به فرآیند بهبودی کمک کند و درد را تسکین دهند.
چه راهکارهایی به بهبود و تسکین درد ناشی از دیسک کمر کمک می‌کنند؟
- فیزیوتراپی و تمرینات مخصوص برای تقویت عضلات کمر و شکم
- معمولاً یک تا دو روز استراحت در بستر به تسکین درد کمر و پا کمک می‌کند. (استراحت مطلق توصیه نمی‌شود.)
- در طول روز به استراحت بپردازید، اما از نشستن طولانی مدت خودداری کنید.
- تمام فعالیت‌های بدنی خود را آهسته و کنترل‌شده انجام دهید، به خصوص خم شدن به جلو و بلند کردن اجسام.
- هنگام بلند کردن اجسام زانوهای خود را خم کنید و پشت خود را صاف نگه دارید.
- کاهش وزن در صورت نیاز
- استفاده از کمپرس یخ در ناحیه کمر
- مصرف داروی ضد التهابی و مسکن
- تزریق یک داروی کورتیزون مانند به فضای اطراف عصب ممکن است با کاهش التهاب، درد کوتاه مدت را کاهش دهد.
در چه صورت نیازمند جراحی برای بهبود دیسک کمر می‌باشیم؟
تنها درصد کمی از بیماران مبتلا به دیسک کمر نیاز به جراحی دارند. جراحی ستون فقرات معمولاً تنها پس از یک دوره درمان که علائم دردناک را کاهش نداده باشد و درد به حدی باشد که فرد را در انجام کارهای روزانه خود ناتوان کند و ضعف و بی‌حسی در اندام‌های حرکتی را به دنبال داشته باشد؛ همچنین برای بیمارانی که مشکل در راه رفتن و تعادل و از دست دادن کنترل مثانه یا روده را تجربه می‌کنند، توصیه می‌شود.
چگونه از بیرون‌زدگی دیسک کمر پیشگیری کنیم؟
- تقویت عضلات کل بدن، بخصوص عضلات ستون فقرات و پاها
- انجام صحیح فعالیت‌های روزمره
در رابطه با دو مورد فوق می‌توانید با فیزیوتراپیست خود مشورت نمایید.
- کاهش وزن
- ترک سیگار
ممنون از سایت فوق العادتون