عارضه‌ی دیسک گردن یکی از علت‌های شایع گردن درد می‌باشد. گردن بخش بالایی ستون فقرات است که شامل هفت مهره و شش دیسک بین مهره‌ای است. دیسک‌های بین مهره‌ای فشار وارده بر مهره‌ها را جذب می‌کنند، از ساییده شدن مهره‌ها به یکدیگر در حین حرکت گردن جلوگیری می‌کنند و به گردن اجازه می‌دهند به آرامی از یک طرف به سمت دیگر بچرخد و به جلو و عقب خم شود.
همان طور که در مطلب مربوط به دیسک کمر توضیح داده شد، هر دیسک از یک لایه بیرونی سخت اما انعطاف‌پذیر تشکیل شده است که داخل آن هسته ژله‌مانند وجود دارد که این هسته خاصیت جذب ضربه را به دیسک گردن می‌دهد. مواد مغذی و مورد نیاز دیسک‌ها از طریق صفحات انتهایی غضروفی و انتشار با مهره‌های مجاور دریافت می‌شود.
عارضه‌های دیسک گردن شامل چه مواردی است؟
عارضه‌ی دیسک گردن مانند دیسک کمر شامل فتق، ساییدگی، بیرون‌زدگی، آرتروز و نازک شدن دیسک، که در مطلب مربوط به دیسک کمر به آن‌ها پرداخته شد، می‌باشد که می‌توانند به هم منجر شوند. برای مثال، ساییدگی دیسک می‌تواند منجر به آرتروز و در نهایت منجر به تنگی ستون فقرات گردنی شود که این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که باریک شدن کانال نخاعی و یا محل عبور اعصاب به دلیل ایجاد خارهای استخوانی که از عوارض ساییدگی دیسک و آرتروز می‌باشد، رخ می‌دهد.
چرا دیسک گردن مشکل پیدا می‌کند؟
زمانی که رطوبت دیسک کاهش می‌یابد، دیسک قابلیت جذب فشار را از دست می‌دهد و مستعد ترک و پارگی می‌شود. روش زندگی نامناسب، افزایش سن، انجام فعالیت‌های مکرر که موجب وارد آمدن فشار به گردن می‌شوند، پاسچر بدنی نامناسب و آسیب و ضربه ناگهانی به گردن بر اثر یک حادثه، عواملی هستند که می‌توانند منجر به عارضه‌های دیسک گردن شوند. اگرچه بیماری دیسک گردن به طور کلی به صورت تدریجی ایجاد می‌شود، فتق یا پارگی دیسک گاهی اوقات می‌تواند به سرعت پس از آسیب یا ضربه به گردن رخ دهد.
آیا دیسک گردن قابل درمان است؟
دیسک قادر به ترمیم کامل خود نیست زیرا منبع خون مستقیم ندارد. به این ترتیب، آسیب دیسکی یا خود به خود بهبود نمی‌یابد یا بافت ضعیفی ایجاد می‌کند که پتانسیل آسیب مجدد را دارد. بنابراین، در ابتدا و با توجه به شرایط بیمار، درمان‌های غیرجراحی باید انجام شود. در صورت بهبود نیافتن و یا وخیم بودن عارضه، جراحی صورت گیرد.
دیسک گردن چه علائمی دارد؟
عارضه دیسک گردن می‌تواند بی‌علامت باشد. علائم بیماری دیسک گردن ممکن است از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد.
درد ناشی از دیسک گردن بسته به علت موقتی یا مزمن می‌باشد. برای مثال، درد ناشی از فتق دیسک احتمالاً در نهایت خود به خود بهبود می‌یابد، اما درد ناشی از آرتروز ممکن است به طور مزمن ادامه‌دار باشد.
هنگامی که این بیماری دیسکی علامت‌دار می‌شود، درد ممکن است به آرامی در طول زمان ایجاد شود یا به طور ناگهانی ظاهر شود. علائم می‌تواند از ناراحتی خفیف آزاردهنده گردن تا درد ناتوان‌کننده، بی‌حسی و یا ضعفی که به بازو و دست منتشر می‌شود، متغیر باشد.
علائم شایع بیماری دیسک گردن چیست؟
- گردن درد؛ درد خفیف و خشکی گردن شایع‌ترین علامت بیماری دیسک گردن است؛ با این حال، گاهی اوقات درد می‌تواند شدید شود و ممکن است تا چند ساعت یا چند روز طول بکشد.
- درد اعصاب؛ این نوع درد معمولاً تیز یا شبیه شوک الکتریکی است و می‌تواند از شانه به بازو، دست و یا انگشتان منتقل شود و ضعف عضلات ساعد، افتادگی مچ دست و تغییر حس در انگشتان را به همراه دارد. معمولاً، درد ناشی از عصب فقط در یک طرف بدن احساس می‌شود.
- دردی که با حرکت تشدید می‌شود؛ به طور کلی، درد ناشی از دیسک گردن با حرکت تشدید می‌شود و با استراحت کاهش می‌یابد.
اگر درد تنها ناشی از خود دیسک باشد، احتمالاً ظرف چند هفته یا چند ماه خود به خود از بین خواهد رفت. با این حال، اگر مفاصل گردن نیز شروع به تحلیل رفتن کنند و یا عصب نخاعی تحت فشار قرار گیرد، درد به احتمال زیاد مزمن می‌شود و نیاز به درمان دارد.
علائم کمتر شایع بیماری دیسک گردن چیست؟
در صورت پارگی دیسک و یا فشرده شدن اعصاب، احتمال مسدود شدن جریان خون به مغز و گوش داخلی وجود دارد که سرگیجه به همراه دارد.
هرچه ستون فقرات گردنی بیشتر تحلیل رود، احتمال تنگ شدن کانال نخاعی و در معرض خطر قرار گرفتن نخاع بیشتر می‌شود. اگر نخاع فشرده شود، آسیب حاد نخاعی (Myelopathy-میلوپاتی) می‌تواند ایجاد شود که معمولاً در افراد بالای 50 سال رخ می‌دهد و شامل علائم عنوان شده در زیر می‌باشد:
مشکل در حرکت بازوها و پاها
مشکل در هماهنگی و تعادل
از دست دادن کنترل روده و مثانه
ضعف و بی‌حسی در هر نقطه زیر گردن
دردهای شوک مانند بسیار شدید در بازوها یا پاها که می‌تواند با خم شدن به جلو بدتر شود.
آیا دیسک گردن خطرناک است؟
در صورتی که عارضه‌های دیسکی منجر به آسیب حاد نخاعی شوند، وضعیت خطرناک می‌باشد و در این شرایط نیاز به مراقبت فوری پزشکی هست.
چه زمانی دیسک گردن از خود علامت و درد نشان می‌دهد؟
- هنگامی که پارگی دیسک رخ می‌دهد هسته ژل‌مانند وارد کانال نخاعی می‌شود و بخش داخلی نرم دیسک به حلقه‌های بیرونی نشت می‌کند و با اعصاب تماس پیدا می‌کند که درد را به همراه دارد. در یک دیسک سالم، اعصاب فقط با یک سوم لایه بیرونی محافظ دیسک می‌توانند در تماس باشند. با این حال، اگر لایه بیرونی دیسک دچار پارگی شود، اعصاب در تلاش برای بهبودی خود به عمق دیسک وارد می‌شوند. برخی از مطالعات حتی نشان داده که اعصاب تا مرکز هسته یک دیسک که دچار انحطاط قابل توجهی شده است، می‌توانند نفوذ کنند.
- هنگامی که لایه بیرونی سخت دیسک فرسوده می‌شود و دیگر جذب فشار و ثبات کافی را فراهم نمی‌کند، مهره‌های بالا و پایین دیسک ممکن است بیش از حد معمول حرکت کنند و عضلات اطراف می‌توانند در تلاش برای محدود کردن این حرکت غیرطبیعی دچار اسپاسم دردناک شوند.
درمان‌های غیرجراحی دیسک گردن شامل چه مواردی هستند؟
برای درمان این عارضه اولین گام خودمراقبتی و گزینه‌های درمانی غیرجراحی هستند که به طور مؤثر درد را مدیریت می‌کنند.
- استراحت یا اصلاح سبک زندگی؛ خودداری یا تغییر دادن برخی فعالیت‌ها برای چند روز یا چند هفته معمولاً درد را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، داشتن پاسچر بدنی قوی (اجتناب از قوز کردن و یا خم کردن گردن به جلو در حین رانندگی و کار با لپ‌تاپ و تلفن همراه و غیره) توصیه می‌شود.
- تغذیه سالم، نوشیدن میزان کافی آب و ترک سیگار همگی برای سلامت دیسک مفید هستند.
- کنترل درد با دارو یا تزریق؛ مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن و یا ایبوپروفن یا سایر موارد ممکن است مفید باشند. در غیر این صورت، یک داروی ضد درد قوی‌تر، مانند استروئیدهای خوراکی یا شل‌کننده‌های عضلانی می‌تواند تجویز شود. گزینه‌های دیگر می‌تواند شامل تزریق باشد که دارو را مستقیماً به قسمت خاصی از گردن می‌رساند، مانند تزریق استروئید اپیدورال گردن.
- یخ و یا گرما درمانی؛ می‌توان با قرار دادن کیسه یخ یا حوله گرم شده روی قسمت دردناک گردن، درد را تا حد زیادی تسکین داد.
- ورزش و فیزیوتراپی؛ اکثر برنامه‌های درمانی غیرجراحی برای گردن درد شامل نوعی ورزش و کشش است. فیزیوتراپیست برنامه ورزشی و کششی متناسب با نوع عارضه و درد را تجویز می‌کند که نیازهای خاص بیمار را برآورده کند. به طور کلی، افزایش قدرت و انعطاف‌پذیری در گردن خطر ابتلا به دیسک گردن را کاهش می‌دهد.
- ماساژ درمانی
- تحریک الکتریکی
- استفاده از گردن‌بند طبی
- درمان با سوزن خشک
بیماری دیسک گردن چه زمانی نیاز به جراحی دارد؟
جراحی برای درمان این بیماری به طور کلی در دو مورد زیر در نظر گرفته می‌شود:
- داشتن علائم عصبی مانند بی‌حسی و یا ضعف مداوم بازو یا مشکل در راه رفتن یا کنترل روده؛ در این شرایط خطر آسیب دائمی عصبی وجود دارد و ممکن است جراحی برای کاهش فشار روی عصب توصیه شود.
- کاهش نیافتن درد مزمن شدید پس از حداقل شش ماه درمان غیرجراحی و مختل شدن زندگی فرد مبتلا به دیسک گردن.
پاسچر و وضعیت صحیح گردن چگونه است؟
هنگامی که سر در جلوی بدن به سمت جلو متمایل می‌شود، اغلب منجر به ایجاد حالت خمیدگی معکوس در ستون فقرات گردنی می‌گردد.
ستون فقرات گردنی نرمال باید یک قوس 60 درجه در گردن داشته باشد و سر کاملاً بالای شانه‌ها قرار گیرد. اگر سر جلوتر از شانه‌ها به سمت جلو حرکت کند منجر به وارد آمدن فشار به دیسک‌ها می‌شود.
نکاتی جهت اصلاح شیوه زندگی
- مانیتور رایانه خود را طوری تنظیم کنید که در سطح دید شما قرار گیرد.
- وضعیت بدنی مناسب را تمرین کنید و از یک صندلی استفاده کنید که بتوان آن را تنظیم کرد.
- روزانه ورزش کنید. ورزش نکردن می تواند عضلات را از تعادل خارج کند و منجر به گردن درد مزمن شود.
- از بالشت مناسب هنگام خواب استفاده کنید.
